ایجاد جامعه مدنی

در سالهای اخیر شاهد طرح مجدد و تازه مفهوم جامعه مدنی می‏باشیم.غرض از این بازگشت، پردازش مفهومی است نظیر آن‏چه در تقابل با "دولت"، در آغاز سده نوزدهم پدید آمد.اما در واقع کسانی که آنرا مطرح ساختند در تلاش بودند به خصایصی از توسعه تمدن غرب تصریح کنند که وجودش به مدتها قبل باز می‏گشت.یکی از نخستین حوزه‏های اطلاق این اصلاح احیا شده، نظامهای حکومتی اروپای شرقی بود؛ از این‏رو "جامعه مدنی" به آن‏چه که ایشان از آن محروم شده بودند و برای تحقق مجدد آن مبارزه می‏کردند تعریف شد:مؤلف در این مقاله با عنایت به طرح مجدد مفهوم جامعه مدنی در سالهای اخیر، سعی دارد تا غرض از به‏کارگیری آن را با استناد به روندهای جهانی و تحولات اروپای شرقی، بیان دارد.برای این منظور با تحلیل وقایع پنجاه سال اخیر در اتحاد جماهیر شوروی (پیشین( به برداشتی از جامعه مدنی اشاره می‏کند که اغلب دموکراسی لیبرال غربی را شامل می‏شود.مطابق نظر مؤلف علی‏القاعده مهم‏ترین اصطلاحی که برای ایجاد جامعه مدنی در یک کشور باید باز تعریف گردد، واژه مهم دولت است.از این‏روی بحث از دولت حداقل و حداکثر مطرح می‏شود و این که، جامعه مدنی با دولت حداکثر همخوانی ندارد.البته مؤلف با دقت نظری که به عمل آورده، توانسته دو نوع مختلف از جامعه مدنی را در پرتو دولت حداقل از یکدیگر تمییز دهد: جامعه مدنی به معنای حداقل و جامعه مدنی به معنای قوی‏تر.در مجموع مقاله حاضر با یاری جستن از همین دو معنا از جامعه مدنی است که توانسته ریشه‏های تاریخی جامعه مدنی در غرب را ردیابی کرده و موفق به گردآوری اندیشه‏های مختلف و بعضا متفاوت اندیشه‏گران غربی-از قرون وسطی تا عصر حاضر-بر حول محور واحدی گردد.